W niedawnym wpisie wyjaśniałem temat średniej, mediany i dominanty płac. Typowe wynagrodzenie w Polsce na rękę (netto) to około 1740 zł. Stopa zastąpienia w Polsce wynosi 38,6%. Przechodząc na emeryturę wysokość świadczenia to 38,6% ostatniej wypłaty w pracy, co oznacza około 1740 zł*38,6%, czyli 670 zł do ręki. Przy dwuprocentowej inflacji za 30 lat wartość tych pieniędzy spada do 370 zł (wartości dzisiejszych pieniędzy). Drugim istotnym czynnikiem przemawiającym za niską emeryturą lub jej brakiem jest postępujące starzenie się społeczeństwa, a tym samym pogarszające się wpływy do ZUSu. Musimy sami zadbać o swoją emeryturę i to już teraz!
Zadbaj o siebie na starość
Emeryturę będziemy musieli wypłacać sobie sami z własnoręcznie odłożonych pieniędzy. Jeśli ktoś myśli, że spadnie mu ona z nieba to się grubo myli (ignoruję tutaj wygranie w totka i ewentualny spadek w rodzinie). Jeśli nie wyrobiłe(a)ś sobie nawyku odkładania i oszczędzania pieniędzy będziesz w dużych kłopotach na starość. Oszczędzanie, a następnie inwestowanie zgromadzonych środków nie jest już tylko domeną bogatych. Tak, wiem, powiesz, że przecież “ja za mało zarabiam i nie mam z czego odkładać”. Jako pracownik etatowy mam podobne problemy, jednak przedefiniowałem priorytety domowego budżetu.
Robert Kiyosaki, autor wielu bestsellerów w tym książki Bogaty Ojciec Biedny Ojciec, zaleca płacenie sobie najpierw, a dopiero później pozostałych rachunków. Długo nie mogłem się z tym podejściem zgodzić. Powiem więcej, strasznie mnie to podejście wkurzało. Jednak na przekór własnym przekonaniom, co najmniej 10% mojej wypłaty zaraz po przyjściu na konto jest odkładane i inwestowane (a wyniki są zaskakująco fajne!). Moja wypłata w pierwszej kolejności idzie na opłaty za czynsz, prąd, itp, w drugiej na oszczędzanie, a następnie “na życie”. A co jeśli nie starcza do pierwszego? Robię wszytko żeby się spięło. Oznacza to często dodatkowe zlecenia (tak wiem, że to nie jest łatwe).
Własna emerytura
Jak więc zadbać o własną emeryturę? Po pierwsze należy odkładać co miesiąc jakieś pieniądze, a następnie je “inwestować”. Co oznacza słowo inwestować? Inwestować oznacza kupić “coś” co samo w sobie generuje dodatkowe pieniądze, czyli zyski. To tak zwane aktywa. Mogą to być nieruchomości na wynajem (zarabiamy kilka procent rocznie na czynszu), obligacje skarbowe (zarabiamy do 3% rocznie), obligacje korporacyjne (zysk nawet kilkanaście procent rocznie, ale duże ryzyko utraty pieniędzy), lokaty, itp. Można pieniądze podzielić i stworzyć portfel inwestycyjny, w którym będziemy mieli po trochę każdego aktywa. (Mój portfel znajdziesz po prawej stronie — to ta pizza 😉 ).
Tak więc ile należy odkładać? To zależy od tego ile możemy odłożyć i jakiej wysokości wypłat się spodziewamy. Poniżej przedstawiam dwie tabele, w których prezentuję ile trzeba miesięcznie odkładać od obecnego wieku odkładającego do wieku 60 lat, aby otrzymywać miesięczną wypłatę 1000, 1500, 2000, itp. (lewa kolumna) w wieku 60–80 lat (górna tabela) i 60–85 lat (dolna tabela). Założyłem tutaj inwestowanie na 1%. Tak wiem, że to mało. Nie wiedząc o inwestowaniu zupełnie nic można jednak zainwestować w obligacje skarbowe, które dają stopę zwrotu około 1% ponad inflację (już po podatku). Można też po prostu odkładać na lokacie. Nie trzeba być “wirtuozem inwestycyjnym.”
Jak czytać tabelki: jeśli masz przykładowo 35 lat i chciał(a)byś wypłacać sobie comiesięczną wypłatę 3000 zł od 60 lat do wieku 80 lat, musisz przez następne 25 lat (=60-35 lat) odkładać 1920 zł. Tak wiem, że to dużo i możliwe, że odkładanie takich kwot jest po prostu niewykonalne. (Przypomnij sobie jednak, że ZUSu może niedługo nie być i zostaniesz z niczym lub z marną emeryturą.) Jak widać z tabelki najlepiej zacząć jak najwcześniej. Jeśli masz 25 lat, powyższa kwota spada do 1305 zł.
Tabela miesięcznych wpłat od podanego wieku do wieku 60 lat, a następnie wypłat od 60 do 80 lat (przez 20 lat).
wiek | 25 | 30 | 35 | 40 | 45 | 50 |
wypłata | wpłata | wpłata | wpłata | wpłata | wpłata | wpłata |
1000 | 435 | 520 | 640 | 820 | 1125 | 1725 |
1500 | 650 | 780 | 960 | 1230 | 1690 | 2590 |
2000 | 870 | 1 040 | 1 280 | 1 640 | 2 250 | 3 450 |
2500 | 1 088 | 1 300 | 1 600 | 2 050 | 2 813 | 4 313 |
3000 | 1 305 | 1 560 | 1 920 | 2 460 | 3 375 | 5 175 |
3500 | 1 523 | 1 820 | 2 240 | 2 870 | 3 938 | 6 038 |
4000 | 1 740 | 2 080 | 2 560 | 3 280 | 4 500 | 6 900 |
5000 | 2 175 | 2 600 | 3 200 | 4 100 | 5 625 | 8 625 |
Tabela miesięcznych wpłat od podanego wieku do wieku 60 lat, a następnie wypłat od 60 do 85 lat (przez 25 lat).
wiek | 25 | 30 | 35 | 40 | 45 | 50 |
wypłata | wpłata | wpłata | wpłata | wpłata | wpłata | wpłata |
1000 | 530 | 635 | 780 | 1000 | 1370 | 2100 |
1500 | 800 | 950 | 1170 | 1500 | 2060 | 3160 |
2000 | 1 060 | 1 270 | 1 560 | 2 000 | 2 745 | 4 210 |
2500 | 1 325 | 1 588 | 1 950 | 2 500 | 3 430 | 5 260 |
3000 | 1 590 | 1 905 | 2 340 | 3 000 | 4 120 | 6 320 |
3500 | 1 855 | 2 223 | 2 730 | 3 500 | 4 800 | 7 370 |
4000 | 2 120 | 2 540 | 3 120 | 4 000 | 5 490 | 8 420 |
5000 | 2 650 | 3 175 | 3 900 | 5 000 | 6 860 | 10 525 |
Inwestowanie zaawansowane
Poprzedni paragraf tyczył się “inwestowane bez żadnej wiedzy” (nie polecam!). Co można jednak zrobić z miesięczną oszczędnością np. 1000 zł? Jeśli zainwestujesz w siebie, w swoje umiejętności pomnażania pieniędzy, poprzez inwestowanie można zabezpieczyć swoją przyszłość. Jeśli zostało Ci do emerytury na przykład 20 lat i umiesz inwestować z 6% zyskiem, do emerytury nazbierasz 404 tyś. zł (uwzględniając podatki). Przez kolejne 20 lat będziesz mógł/mogła wypłacać sobie 2640 zł miesięcznie. Rozpatrując ten sam przypadek dla 30 i 40 lat do emerytury daje odpowiednio 811 tyś. zł i 1 milion 470 tyś. zł, co przekłada się odpowiednio na wypłaty miesięczne 5280 zł i 9600 zł. Tak naprawdę wystarczy inwestować 200 zł miesięcznie na 6% przez 40 lat aby otrzymywać “własną” emeryturę miesięczną bliską 2000 zł. Pomyślcie tutaj też o swoich dzieciach, czy wnukach (zróbcie to dla nich, zróbcie to za nich, po prostu powiedzcie im o tym, żeby też zaczęli jak najwcześniej).
Różne pomysły oszczędzania i inwestowania opisywałem już we wpisach o IKE i IKZE, inwestowaniu dywidendowym, obligacjach skarbowych, celu na 2019 rok, czy wreszcie złocie.
Zawarte w tym wpisie informacje nie są rekomendacją w rozumieniu ustawy z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2017 poz. 724), lecz są informacją edukacyjną. Dobór aktywów do własnego portfela inwestycyjnego leży po stronie Czytelnika.
Tak, należy zacząć oszczędzac i inwestować jak najwcześniej. I w zasadzie bez względu na sposób w jaki się do tego zabierzemy. Wszystkie nasze poczynania i tak będą w długim okresie czasu skuteczniejsze i efektywniejsze od emerytury państwowej.
Pomysł na płacenie najpierw sobie jest genialny w swej prostocie. I jest jednocześnie niesamowicie trudny do zrealizowania. Osobiście do płacenia najpierw sobie dojrzewam od 10 lat. I tak naprawde w tym roku dojrzałem (dorosłem) do praktycznego zastosowania tej zasady (zakładam osiągnięcie pułapu 10% oszczędności w ciągu najbliższych 5 lat).
Polecan blog https://www.mrmoneymustache.com/ oraz https://monevator.com/