Czy dolar to jeszcze dolar?

(Fragment ustawy monetarnej USA.)

Pierwsza amerykańska ustawa monetarna z 1792 roku (The Coinage Act of 1792) dokładnie definiuje czym jest dolar. Jest to srebrna moneta o wadze 416 ziaren (26,96 grama), zawierająca 89,24% czystego srebra, czyli 371,25 ziaren (24,04 gram lub 0,77 uncji). Co jeszcze możemy w tej ustawie wyczytać?

Zacznijmy jednak od wyjaśnienia tego, że powszechna nazwa “dolar” pochodzi od znanego nam słowa “talar” — monety bitej w średniowiecznej Europie i zawierającej około 16,5 grama czystego srebra.

Ustawa monetarna 1792 roku

Zgodnie z ustawą monetarną USA z 1792 roku, amerykański pieniądz to monety bite ze złota, srebra i miedzi.

Moneta Eagle (Orzeł) zdefiniowana jest jako dziesięć dolarów lub 247,5 ziarna (16,05 gram) czystego złota. Dalej mamy monety: Pół-Orzeł (Half Eagle) czyli 5 dolarów, Ćwierć-Orzeł (Quarter Eagle) o nominale 2,5 dolara. Moneta Double Eagle (podwójny Orzeł) o wartości 20 dolarów wprowadzona została ustawą z 1849 roku.

Dolar to moneta srebrna o zawartości 371,25 ziaren (24,04 gram lub 0,77 uncji) czystego srebra. Z tego łatwo możemy wyliczyć, że stosunek ceny złota do srebra był ustalony na 15 (24,04/1,605). Pół-Dolar (Half Dollar) to — zgodnie z zapisem ustawy — połowa wartości dolara, a Ćwierć Dolar (Quarter Dollar) to ćwierć wartości dolara.

Jeszcze mniejsze denominacje to Dismes (dzisiejszy Dime) i Cents. Jeden Dismes to 1/10 dolara. Half Dismes to pół Dismes.

Centy natomiast to 1/100 dolara lub 11 pennyweight miedzi, gdzie pennyweight to 1/20 uncji lub 24 ziarna (1,56 grama). To oznacza, ze jeden cent to 17,1 grama miedzi, a 1710 gram miedzi to jeden dolar. Z tego możemy odczytać cenę złota (1065,7) i srebra (71,15) wyrażoną w miedzi.

Ustawa monetarna 1834 roku

Aby powstrzymać wypływ złota za granicę (głównie do Europy, gdzie jego cena była wyższa) podwyższono stosunek ceny złota do srebra do 16 (trzeba było wydać 16 uncji srebra zamiast 15, aby kupić 1 uncję złota), oraz ustalono, że jedna uncja złota warta będzie 20,67 dolarów. Oznaczało to obniżenie zawartości złota z 24,75 ziaren (1,605 grama) do 23,2 ziaren (1,504 grama) na każdego dolara wartości.

Ustawa monetarna 1873 roku

Ustawa monetarna 1873 roku znosiła prawo posiadaczy srebra do tego, aby ich metal był pełnoprawnym środkiem płatniczym. Był to kres bimetalizmu w Stanach Zjednoczonych, co oznaczało wprowadzenie kraju na standard złota.

Ustawa monetarna 1965 roku

Ustawa z 1965 roku miała na celu weliminowanie srebra z cyrkulacji. Zniknęło ono z dziesięciocentówek (dime) i ćwierćdolarówek (quarters), a także w następnych latach z półdolarówek.

Od tego czasu dolar już nie jest dolarem 😉 Skoro dolar — zgodnie z pierwsza ustawą monetarną USA — to określona ilość srebra, a srebra brakuje w dzisiejszych monetach, to monety (np. ćwierćdolarówki) nie są dolarami.

W przeszłości eksplorowałem już temat papierowego pieniądza (dolara). Jest on po prostu zadrukowanym papierem, któremu wartość nadaje tylko nasze zaufanie, że jest coś warty (a raczej ustawowy przymus — w USA zapłacić podatki można tylko w dolarach Rezerwy Federalnej).

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.